NAAM Kees de Pater LEEFTIJD 62 jaar BEROEP Senior Beleidsmedewerker bij Vogelbescherming Nederland. LEUKSTE AAN DIT VAK VIND IK het bijdragen aan een natuurrijk boerenland vol met vogels. FAVORIETE KAAS Een Hollandse oude kaas en een buitenlandse, goede gerijpte Comté.
Nederland is voor weidevogels een belangrijk leefgebied, maar er is een probleem; er zijn steeds minder weidevogels. Om de weidevogelproblematiek onder de aandacht te brengen heeft Bastiaansen kaas samen met Vogelbescherming Nederland een weidevogelkaas ontwikkeld. Om meer te weten te komen over de Vogelbescherming en weidevogels zijn wij in gesprek gegaan met Kees de Pater van Vogelbescherming Nederland. Als klein jongetje had Kees al interesse in vogels en ging hij samen met zijn vriendjes op pad om vogels te spotten. De natuur heeft hem altijd geïnteresseerd en inmiddels werkt hij al 19 jaar voor Vogelbescherming Nederland. Vogelbescherming Nederland bestaat al sinds 1899 en telt 150.000 leden.
WAT DOET DE VOGELBESCHERMING ALLEMAAL?
Nederland is een vogelrijk land. Er zijn heel veel verschillende plekken voor vogels, zoals de waterrijke gebieden, de Waddenzee en de Delta, de bossen in het oosten en midden van het land, het boerenland en de tuintjes. ‘Onze naam zegt het eigenlijk al een beetje; wij zorgen voor de bescherming van vogels in Nederland, maar ook wereldwijd. We beschermen vogels door het beschermen van de natuur in bredere zin. Vogels moeten een leefgebied hebben waar ze veilig zijn, jongen kunnen krijgen en waar ze voedsel kunnen vinden om te overleven
Als Vogelbescherming zetten we ons ervoor in dat deze leefgebieden op orde zijn voor de vogels. Dit kunnen we niet alleen, hiervoor werken we met diverse mensen samen. Met boeren werken we aan het verbeteren van het platteland voor de vogels. Met andere natuurorganisaties en de overheid kijken we hoe de natuur- en moerasgebieden het beste beheerd kunnen worden. Door het goed beheren van deze gebieden zorgen we er niet alleen voor dat het optimaal is voor vogels, maar indirect voor veel meer dieren. Het is onderdeel van een breed ecosysteem.’
Naast dat Kees zich met zijn collega’s inzet voor de vogels in Nederland, werken ze ook internationaal samen. ‘Internationaal werken we onder BirdLife International, hier zijn meer dan 100 landen bij aangesloten. Deze samenwerking is erg belangrijk, want de natuur houdt niet op bij de grens en veel vogels uit Nederland trekken jaarlijks naar Afrika en Zuid-Europa.'
WAAROM IS NEDERLAND ZO BELANGRIJK VOOR WEIDEVOGELS?
‘Het lage deel van Nederland is van oorsprong, (en nu nog steeds), erg belangrijk voor weidevogels. De weilanden in dit deel van ons land bieden de weidevogels precies wat ze nodig hebben. De Grutto, Scholekster en Veldleeuweriken houden van vochtige weilanden, een hoog waterpeil en veel kruiden en bloemen. Voor jonge vogels zijn kruiden en bloemen erg belangrijk, omdat daar vooral insecten in zitten die zij eten.
Het hoge waterpeil is van groot belang voor de volwassen weidevogels. Met hun lange snavels kunnen ze uit de zachte grond hun voedsel halen. De laatste 50 jaar is het landschap echter flink veranderd in Nederland. De landbouw, waaronder de melkveehouderij, is intensiever geworden. Er is meer raaigras en de waterpeilen zijn lager zodat er eerder gemaaid kan worden. Dit alles zorgt ervoor dat de stand van de weidevogels elk jaar met 5% achteruit gaat.
Van de wereldwijde populatie Grutto’s broedt het grootste deel in Nederland. Ook van de Kieviet, Scholekster en Tureluur broedt een groot deel in ons land. Dit betekent dat Nederland internationaal erg belangrijk is voor de overleving van weidevogels.’
WAT DOEN JULLIE AAN DE WEIDEVOGELPROBLEMATIEK?
‘Als Vogelbescherming doen wij verschillende dingen om die 5% achteruitgang terug te dringen. Deels draait het om de politieke lobby en zorgen dat er betere regelgeving komt voor boeren om vogels te beschermen. Maar daarnaast werken we ook heel direct samen met boeren. We hebben een programma liggen waar de boeren aan deel kunnen nemen. Dit zijn allemaal boeren die een deel van hun land voor weidevogels beheren. Ze houden het waterpeil hoog, zorgen voor een kruidenrijk grasland en maaien laat in het jaar, pas als de vogels uitgevlogen zijn. De overheid heeft ook een beleid om de natuurinclusieve landbouw te stimuleren. Met andere partners werken wij hier als Vogelbescherming ook aan.’ De boeren die melk leveren voor de Bastiaansen Weidevogelkaas doen ook extra veel aan weidevogelbeheer. De melk wordt speciaal voor deze kaas apart opgehaald om te verkazen. De boeren krijgen ook een extra melktoeslag voor het weidevogelbeheer. In het volgende Vers van ’t mes magazine zijn we op bezoek bij Henk Pelleboer, één van de weidevogelboeren en vertelt hij meer!
WELKE VOGELS VALLEN ER ONDER WEIDEVOGELS?
Nu we het hebben gehad over de problematiek rondom weidevogels en wat eraan gedaan wordt, zijn we natuurlijk ook benieuwd naar de meest voorkomende weidevogels in Nederland. ‘De belangrijkste weidevogels zijn steltlopers. Dit zijn vogels met lange poten en meestal een lange snavel.
De Grutto is de meest bekende en zoekt zijn voedsel met zijn lange snavel in de bodem. In Nederland zijn er nu nog zo’n 30.000 paar Grutto’s. Naast de Grutto is de Kieviet de meest bekende vogel. De Kieviet zoekt het voedsel met zijn ogen op de grond en niet zoals de Grutto in de bodem. De Kieviet heeft dan ook grote ogen en juist een kort snaveltje. De Tureluur is een kleine vogel met een lange snavel, hij lijkt een beetje op de Grutto, maar is een stuk kleiner. De Scholekster is een bijzondere weidevogel. Bij alle weidevogels moeten de jongen zelf op zoek naar voedsel, behalve bij de Scholekster, deze vogel voert zijn jongen wel zelf. En als laatste hebben we de Wulp, dit is de grootste steltloper met een hele lange gebogen snavel.'
‘Grutto’s zijn maar voor een korte tijd van het jaar in Nederland. Voor het broeden komen de vogels naar Nederland toe. Ze komen meestal begin maart aan en trekken weer weg als het broedsel mislukt is, dit kan eind mei al zijn. Is het broedsel wel gelukt, dan verlaten ze Nederland begin juli weer. Grutto’s trekken naar Zuid-Spanje of naar West-Afrika. In die landen zoeken de vogels ook waterrijke gebieden op en zitten ze in groepen geconcentreerd bij elkaar. Eenmaal terug in Nederland verspreiden ze zich over het land om te broeden. Ook andere weidevogels trekken, maar minder ver dan de Grutto.’
JULLIE GAAN DE SAMENWERKING AAN OM VIA KAAS AANDACHT TE VRAGEN VOOR DE WEIDEVOGELPROBLEMATIEK MET ONDER ANDERE BASTIAANSEN. WAT HOPEN JULLIE TE BEREIKEN?
‘Allereerst hopen wij als Vogelbescherming dat we steeds meer boeren bereid krijgen om mee te werken aan weidevogelbeheer. Naast de boeren, willen wij de consumenten meer kennis rondom de weidevogelproblematiek meegeven. Zo hopen we dat de consumenten steeds meer producten kopen van boeren die zich extra inspannen voor de weidevogels en natuur. Dus koop die weidevogelkaas!’
